De NAM liet zich vorige week van zijn positieve kant zien: “Als de minister bij een nieuwe Mijnbouwwet bepaalt hoeveel gas de NAM in Groningen moet winnen, dan kunnen wij (de NAM) minder controle op de winning uitoefenen. Dan kunnen we dus ook minder verantwoordelijkheden dragen.”

Geen speld tussen te krijgen, dacht ik toen ik dit las. Tot ik mij ging afvragen: wie bepaalt er tot nu toe eigenlijk hoeveel gas er gewonnen wordt? Het antwoord is snel gevonden. Op de site van diezelfde NAM lees ik: “De Nederlandse overheid bepaalt hoeveel gas NAM mag winnen.”

In de nieuwe Mijnbouwwet staat dus precies hetzelfde als in de oude, op één woordje na. In beide gevallen is het de Minister die het niveau van de gaswinning bepaalt, niet de NAM. Het is in al die jaren dat er gas opgepompt wordt, nooit anders geweest. In 2015 bevestigde Schotman, directeur van de NAM, dit nog.  ‘We nemen de pijn wanneer die komt’, doelend op de toenemende druk om de gaswinning te verminderen en de financiële gevolgen daarvan voor Shell en ExxonMobil.

Maar er is één verschil tussen de oude en de nieuwe wet, het woord ‘mogen’ is vervangen door ‘moeten’. En daar is de NAM natuurlijk niet blij mee, want ze laten zich hun verantwoordelijkheid niet zomaar afpakken. Daarom zeggen ze tegen Wiebes: “Waar we tot nu toe mochten winnen, verandert dat binnenkort in moeten winnen. Eén woordje met grote gevolgen. Want stel u nou eens voor dat we van u meer moeten winnen dan veilig is, dat kunnen we die lieve Groningers toch niet aandoen”?

En gelijk hebben ze, dat kunnen ze ons niet aandoen. Wat een ruimhartige geste van de NAM. Ze willen mogen winnen, zodat ze hun verantwoordelijkheid kunnen blijven dragen, net zoals ze dat de afgelopen decennia gedaan hebben. Toch? Dus Wiebes, u weet wat u te doen staat, één woordje maar.