Het verdriet van Wiebes

‘Dit is Nederlands overheidsfalen van on-Nederlandse proporties’ merkte minister Wiebes op toen hij het gasdossier overnam van minister Kamp. We spreken over 22 november 2017. Vandaag, 15 januari 2021 treedt hij af als Minister van Economische Zaken. Niet vanwege het feit dat hij het overheidsfalen in Groningen niet gestopt heeft. Maar vanwege zijn faalrol als voormalig staatssecretaris in de kinderopvangtoeslagaffaire.

Wat een integere man, zou je kunnen denken als je zijn afscheidsboodschap bekijkt. Hij worstelt met het ongekende falen van de rechtsstaat. Ik vermoed dat hij er ook buikpijn van heeft. Dat hij er verdrietig over is, heeft hij al uit en te na laten weten. Een man met gevoelens, daar hou ik wel van. Maar waar ik een hekel aan heb, is een politicus die de schuld buiten zichzelf legt: ‘De rechtstaat heeft gefaald’.

Ik zie hier een politicus met een lange staat van falen. Met de staart tussen zijn benen verlaat hij de politieke arena. Zo hoopt hij de Parlementaire Enquête Gaswinning te ontlopen. Want ook in het gasdossier heeft hij geen schone handen. En om ook daarover op het matje geroepen te worden is hem te veel. Van het idee alleen al wordt hij verdrietig. Echt heel verdrietig. ‘Het is een verdriet van on-Nederlandse proporties’, zegt hij er zelf over.

Leijten-Omzigt doctrine

Met stoom uit mijn oren kijk ik naar Buitenhof. Renske Leijten en Pieter Omtzigt vertellen over het rapport ‘Ongekend onrecht’ van de onderzoekscommissie Kinderopvangtoeslag. Jarenlang zijn ouders geschoffeerd, als fraudeurs weggezet, in de schulden gejaagd en aan het lijntje gehouden. De overheid stond erbij en keek erna, hield informatie achter en loog dat het gedrukt stond.

Ik heb nooit te maken gehad met kinderopvangtoeslag en toch komt alles wat Leijten en Omtzigt zeggen me zo ontzettend bekend voor. Met deze ouders is precies hetzelfde gebeurd als hier in Groningen al jarenlang gebeurt. Als gedupeerden van de gaswinning worden we net zo behandeld: gekleineerd, als profiteurs weggezet, lastig gevonden en vooral niet op ons woord geloofd. Ze zouden ons eens serieus gaan nemen, dat kost ze veel te veel geld. Kunnen ze niet aan beginnen.

De drijvende kracht achter deze aanpak is Rutte, met zijn maat Wiebes als vooruitgeschoven post. Alles is erop gericht zo min mogelijk informatie te delen met de Tweede Kamer en gedupeerde burgers zo veel mogelijk uit te persen. De ‘Rutte-doctrine’ noemt het rapport het. We weten er in Groningen alles van.

Dat Rutte en Wiebes af moeten treden spreekt voor zich. Dat Leijten en Omzigt hen moeten opvolgen ook. Laat 2021 het jaar worden van de Leijten-Omtzigt doctrine, waarin de rechten van burgers optimaal beschermd worden, zoals dat hoort in een rechtstaat.

Rutte en Wiebes mogen toekijken vanuit het gevang.

Tot 4 januari ben ik met kerstreces. Fijne dagen.

De kloof

Vandaag is, op aandringen van de Tweede Kamer, het Critical Review #5: Over de benutting van kennis in de versterking gepubliceerd. Gemaakt door het Kennisplatform Leefbaar en Kansrijk Groningen van de RUG. Laat ik niet zeuren over het gebruik van engelse woorden en over het woord benutting. Laat ik ook niets zeggen over de benaming van het Kennisplatform.

Maar laat ik het hebben over de inhoud van deze kritische evaluatie. Die is goed, die is gaaf. Klare taal en vingers op de zere plek: de aanpak van de versterking deugt van geen kanten. Het is een moeras waar we als bewoners langzaam in wegzinken, terwijl de politici en bestuurders veilig op het droge staan toe te kijken.

Citaat: Uit de bevindingen blijkt een groot verschil tussen de systeemwereld van het beleid en de leefwereld van de burgers. Zo opvallend als de kloof tussen beide in de versterking is, zagen wij en onze gesprekspartners het niet eerder.

snail-1447233_1920Toch een schamel resultaat na al die (nationale en internationale) rapporten, onderzoeken en aanbevelingen die over onze hoofden uitgestrooid zijn. Dus wat nu? Dat ligt eigenlijk best voor de hand: de kloof moet overbrugd worden. Of er nu een hangbrug of viaduct komt maakt me niet uit. Volstorten met het puin van onze kapotte huizen mag ook. Als hij maar gedicht wordt. Als de politiek maar over de brug komt.

Als zelfs een slak het kan, kunnen Wiebes en Ollongren het ook.

 

Wiebes’ wondere werkelijkheid

live-1003646_1920Je maakt een jaarlijkse risicoanalyse en neemt daarbij een rekenmodel als uitgangspunt. Een rekenmodel van de NAM, maar dat terzijde. Je verzamelt wat gegevens en zet de computer aan het werk. De uitkomst maakt je blij: Er zijn in Groningen geen gebouwen meer met een verhoogd risico op instorting bij een zware aardbeving. Je maakt een vreugdesprongetje, want je had het al voorspeld: hoe minder gaswinning, hoe minder huizen er versterkt moeten worden.

Weer terug op aarde valt je oog op de zin: Het model berekent niet of een huis veilig is. Je baalt als een stekker, dit is niet het nieuws waarmee je in Groningen aan kunt komen, ze zien je zowiezo liever gaan dan komen. Wat nu? Je vraagt Rinske Wieman, je woordvoerder Groningen, om raad. ‘Leg de nadruk op het feit dat er geen huizen meer instorten. Dan zijn die mensen zo blij dat ze niet meer luisteren naar wat je daarna nog zegt’.

Tevreden ga je ’s avonds naar huis. Je hebt de werkelijkheid voor de zoveelste keer naar je hand gezet. Toch… meneer Wiebes?

 

 

In het diepste geheim

Je hebt geheimen die geheim zijn en je hebt geheimen die in het diepst geheim zijn. Minister Wiebes heeft zo’n geheim. Het is zo diep dat zelfs de Tweede Kamer het alleen in het allerallerdiepste geheim in een beveiligde bunker, met bescherming van de ME en de Koninklijke Landmacht te horen mag krijgen. Niemand mag weten wanneer en waar het geheim onthuld wordt.

top-secret-2513010_1920Gelukkig weten we wel waar het geheim over gaat: over de onderhandelingen tussen Wiebes en de oliebedrijven Shell en ExxonMobil. Daar is iets heel erg mis mee, zelfs hier in het verre Noorden is de beerputlucht te ruiken. Als die put opengaat en de geheime deals tussen Wiebes en de oliebaronnen geopenbaard zouden worden, is het einde van Rutte IV nabij. En dat willen de ollies niet, want het is zo prettig zaken doen met Wiebes.

Maar hoe zorg je er nu voor dat 150 Kamerleden hun mond houden? Door te dreigen met gedwongen verhuizing naar Groningen natuurlijk.