Versimpelen, versoepelen, versnellen

Tentoonstelling: En hoe nu verder?

Deze week bezocht ik de tentoonstelling De Groninger Galerij, portretten uit het aardbevingsgebied: En hoe nu verder? Verhalen van bewoners, gecombineerd met fotocomposities tonen de impact van de gaswinning. Als je hier woont leer je niets nieuws, maar toch is het een klap in je gezicht als je in woord en beeld de negatieve gevolgen van de roofbouw op ons, Groningers, en op onze mooie provincie zo bij elkaar gebracht ziet. In één ruimte, teruggebracht tot de kern.

Over twee weken weten we wat er in het eindrapport van de parlementaire enquêtecommissie gaswinning staat. Ook hierin zal, voor wie de verhoren van de commissie gevolgd heeft, weinig nieuws staan: Ongekend onrecht part II. Spannender is wat de commissie zegt over het vervolg op het rapport. Blijft alles bij het oude en zitten we nog jaren in de shit of komt er eindelijk een crisisaanpak: versimpelen, versoepelen, versnellen, menselijke maat, no nonsense aanpak, nait soezen moar broezen. Ik hoop dat die vaart gemaakt gaat worden.

Iedereen moet veilig zijn in zijn huis, boerderij, bedrijfspand etc. Iedereen moet volledig financieel gecompenseerd zijn. Dit alles binnen twee jaar. Daarna moeten we twee jaar lang met rust gelaten worden. Om bij te komen, uit te rusten, te rouwen om wat verloren is gegaan, onze wonden te likken en onze gemeenschappen te herstellen. Voor mooie praatjes over Groningen als nieuwe energieprovincie is het nog veel te vroeg. Eerst de bewoners centraal, daarna zien we wel verder.

De schaamteloze vernietiging van Groningen

Een voorwoord bij het eindrapport van de enquêtecommissie gaswinning

Het begon met de vondst van aardgas onder het land van boer Boon in Slochteren die het hele land een ongekende welvaart bracht waarvan met de opbrengst wegen, spoorlijnen en havens werden aangelegd behalve in Groningen waar boer Boon maar een schijntje kreeg voor het gebruik van zijn land en daarmee symbool staat voor hoe er vanaf 1958 met Groningen is omgegaan want daar wonen toch alleen maar een handjevol boeren die niks nodig hebben behalve een koe, een geit en klompen, en omdat er zo weinig mensen wonen is het ook niet erg dat er aardbevingen zijn en er wat scheurtjes in de huizen komen die toch al tochtig van zichzelf zijn zo werd er decennialang gedacht tot er in augustus 2012 een zware aardbeving was in Huizinge waar iedereen zich rot van schrok behalve de politici in Den Haag die hun schouders ophaalden en lekker doorgingen met pompen en geld verdienen waarna Groningen ging protesteren met fakkels en tractors maar dat had geen effect want de gaswinning moest doorgaan omdat de bejaarden in Limburg niet in de kou mochten zitten en er viel zo lekker veel geld mee te verdienen en daar werden de aandeelhouders van Shell en ExxonMobil zo blij van en dat maakte Rutte weer blij en zo gingen er steeds meer huizen kapot en ook boerderijen, kerkjes, scholen tot en met mensen aan toe en lagen de kinderen ’s nachts wakker in hun trillende bedjes en wisten hun ouders niet hoe ze ze troosten moesten want niemand kan met zijn blote handen de aardbevingen tegenhouden dat kunnen ze alleen in Den Haag door te stoppen met gaswinnen maar dat deden ze niet en zo komt het dat Groningen het stiefkind van Nederland is geworden waar niemand meer vertrouwen heeft in een overheid die een ziek systeem heeft opgetuigd om maar zo min mogelijk schade te hoeven vergoeden en zo weinig mogelijk huizen te hoeven versterken waarvan de bewoners op hun beurt ziek zijn geworden en waar een einde aan moet komen want het is een schande en daarom bieden wij, leden van de enquêtecommissie, hierbij onze excuses aan voor al het leed dat u, Groningers, is aangedaan want eerlijk gezegd verwachten we niet dat Den Haag dit zal doen want daarvoor hebben ze een te groot bord voor hun kop en hebben de verhoren onomstotelijk duidelijk gemaakt dat Haagse politici niet te vertrouwen zijn evenmin als de bestuurders van Shell en ExxonMobil die door de energiecrisis in 2022 maar liefst 94 miljard euro winst gemaakt hebben waaruit maar weer blijkt dat ze geen geweten hebben daar weten jullie alles van en daarom moeten ze al dit geld vóór 1 maart storten in een fonds dat eerlijk verdeeld zal worden onder jullie allemaal inclusief de nazaten van boer Boon.

Zeerijp, 24 februari 2023

Blije gezichten in Groningen. Het eindrapport van de parlementaire enquêtecommissie gaswinning wordt in Zeerijp gepresenteerd. Wij hoeven dus niet naar Den Haag, want Den Haag komt naar ons. Voor wie niet weet waar Zeerijp ligt: u gaat in Loppersum over het spoor rechtdoor, de eerste weg rechtsaf en u bent er. Zeerijp staat bekend om zijn vele aardbevingen. Maar ook de Jacobuskerk mag er wezen. De majestueuze, hoog boven de Groningse klei uitstekende neo-romaanse kerk is, als je goed kijkt, vanuit Den Haag al te zien. Zo ver is Groningen dus niet.

Al zult u, politicus uit het westen, daar anders over denken. ‘Wat een pokke eind rijden’ hoor ik u al verzuchten als u bij Zwolle bent. Ik raad u trouwens sterk aan te gaan carpoolen, want De Diek’n ligt aan een klein landweggetje waar als het regent de modder u om de enkels spoelt. En dan is 200 meter teruglopen van uw auto naar de boerderij geen pretje, daar houdt u geen schone kleren bij. En u komt op televisie, vergeet dat niet.

Heb ik nog meer tips? Ja, rij niet gelijk terug naar het veilige westen, maar blijf nog even. Meng u onder de bewoners, de agrariërs, de ondernemers, de kinderen, hun juffen en hun meesters. Praat met ze, maar vooral: luister naar ze en vraag NOOIT, maar dan ook NOOIT “heeft u of heb jij wel eens een aardbeving meegemaakt”. Want dan heeft u er niets van begrepen en kan dat hele rapport de prullenmand in en bent u nog verder van huis. En wij ook.

Draai de gaskraan vandaag nog dicht

Krokodillentranen biggelden over de wangen van topambtenaren, politici en al die gasjongens en -meisjes die Groningen de vernieling in hebben geholpen. Ze hadden thuis voor de spiegel geoefend, met hun partner als coach. “Ja, Eric, goed zo. Kijk maar heel verdrietig en pink een traan weg uit je linker ooghoek. Zo kom je heel berouwvol over bij je verhoor door de enquêtecommissie gaswinning”.

Een onverwacht eerlijk antwoord kwam van een ExxonMobil bestuurder: “Hebt u ooit wel eens aan de bewoners gedacht?” ‘Nee, ik hield me alleen bezig met winstmaximalisatie‘. Duidelijke taal, onze veiligheid stond niet voorop. Dat wisten we natuurlijk al, we maakten het al jaren mee. Maar om het zo bevestigd te zien, komt hard aan.

We zijn in Groningen het vertrouwen in de overheid kwijt. Ze hebben het gas onder onze voeten weggehaald en er duizend aardbevingen voor teruggegeven. Het eindrapport van de enquêtecommissie zal aan ons wantrouwen niets veranderen. Het is goed dat de waarheid nu boven tafel is (al ligt er vast nog wel wat onder het tapijt), maar we wonen nog altijd in de onveiligste provincie van Nederland.

foto pixabay

We trekken het niet langer, er moet iets gebeuren. De gaskraan moet nu dicht. Niet in 2023 of 2024 maar vandaag nog, potdicht zodat hij nooit meer open kan. Ook niet als de hele wereld om Gronings gas smeekt. Bescherm ons tegen de dreiging van nog zwaardere aardbevingen, instortende huizen en doden.

De grond onder onze voeten zal nog jaren beven. Maar dan weten we dat het de laatste stuiptrekkingen van 60 jaar gaswinning zijn.

Poes Teun vlucht voor Henk Kamp

Op 26 december 2014 schreef ik: En weet je dat jouw verstarring ons Grunnegers in onzekerheid en onveiligheid houdt? Dat wij verstarren in het niet weten wanneer de grote klap komt, in het niet weten of we daarna nog bestaan? Mijn woorden waren gericht aan minister Henk Kamp.

Vrijdag keek ik naar het verhoor met Kamp door de parlementaire enquêtecommissie gaswinning. Ik was vooral benieuwd of hij, bijna 8 jaar later, spijt zou hebben van zijn starre houding toen. Wat ik zag was een man die opgesloten zit in zijn eigen gelijk, die nog steeds niet door heeft wat hij ons Groningers aangedaan heeft, toen hij niet onze veiligheid maar de leveringszekerheid voorop zette.

Na een half uur was ik kapot. Ik was niet de enige. Poes Teun die op mijn schoot meekeek, verstopte zich van ellende onder de bank. Niet alleen de veiligste plek bij een zware aardbeving, maar ook op veilige afstand van de onverteerbare cijfer- en woordenbrij die Kamp uitbraakte.

Nee, Kamp is niets veranderd.